Улстөр
・Нийтэлсэн:
Мэргэн охин
・
2019 08 сар 27
・ 3
-УИХ-ын гишүүд хуулийн цоорхойг засах сонирхолгүй байдаг бололтой-
Төр, нийтийн байгууллагын эрх бүхий, удирдах албан тушаалтнууд албан тушаалаа урвуулж мөнгө олох хэрэгсэл болгодог явдал сүүлийн жилүүдэд хэрээс хэтрээд буй. Эсвэл удирдах албанд оччихоод ажлаа хийж байсан жирийн албан хаагчдыг намын харьяаллаар чөлөөлж, оронд нь өөрсдийнхөө тойрон хүрээлэгч, эрх баригч аль нэг хүчний шахаанд хүмүүсийг томилох нь ихэссэн. Энэ бүхэн төрийн халаасыг сэгсэрч, татвар төлөгч иргэн, аж ахуйн нэгжийн улсдаа тушаасан мөнгө үр ашиггүй урсаж байгаа юм.
Уг нь ийм үйлдлийг таслан зогсоож, буруутай этгээдүүдээс хохирлыг нь гаргуулж, улсад оруулахаар хууль санаачлан батлуулдаг ч амьдралд төдийлөн хэрэгжихгүй байгаа нь харамсалтай. Төр, нийтийн ашиг сонирхол зөрчигдсөн тохиолдолд шүүхээр нэхэмжлэн хохирлыг гаргуулж улсын санд тушаахаар прокурорын байгууллага шүүхэд гомдол гаргадаг ч өнөөдөр хүчин төгөлдөр үйлчилж буй хуулиасаа болоод шүүх нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгодог юм байна. Төр, нийтийн эрх ашиг хохирсон хэд хэдэн тохиолдлыг жишээ болгон уншигчдадаа хүргэе.
ХУУЛИЙН ДАГУУ ГАРГАСАН НЭХЭМЖЛЭЛИЙГ ШҮҮХ ХҮЛЭЭЖ АВДАГГҮЙ
Төрийн албан хаагчид хууль дээдлэх, хэрэгжүүлэх үндсэн үүрэгтэй. Тодруулбал, Төрийн албаны тухай хуулийн 37 дугаар зүйлд “Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад хуулийг дээдлэн хүндэтгэж, сахин биелүүлэх, өргөсөн тангарагтаа үнэнч байж, нийтийн ашиг сонирхолд захирагдан ашиг сонирхлын зөрчилд автахгүй, хууль бус, шударга бус явдалтай эвлэрэхгүй байх” нийтлэг үүрэгтэй хэмээн заасан байдаг. Гэвч өргөсөн тангараг, хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлэлгүй, хэн нэгний ашиг сонирхлын үүднээс ажлаа хийж байсан жирийн албан хаагчийг үндэслэлгүйгээр халж, оронд нь намынхаа, эсвэл найз нөхдөө томилдог. Зөвхөн Төрийн албаны зөвлөлд сүүлийн 6-7 жилийн хугацаанд ажлаас үндэслэлгүй халагдсан тухай 1000 орчим өргөдөл, гомдол гаргасан байдаг юм байна. Захиргааны хэргийн, Иргэний хэргийн шүүхүүдэд хандсан өргөдөл ч багагүй.
Үндэслэлгүйгээр халагдсан хүмүүс шүүхэд хандаж, ажилд эргүүлэн томилуулах, ажилгүй байсан хугацааны цалингаа, эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалаа нөхөн төлүүлэх хүсэлт гаргадаг. Төрийн албаны зөвлөлийн 2013-2018 оны эхний хагас жилийн байдлаар хийсэн судалгаагаар төрийн 1127 албан хаагчийг ажилд нь буцаан томилохоор шүүх шийдвэрлэсэн байдаг. 2018 оны эхний хагас жилд 146 хүнийг ажилд нь эргүүлж, аваагүй, ажилгүй байсан хугацааны цалин, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын 698 сая гаруй төгрөгийг төлөөгүй гэсэн тоон мэдээлэл байна. Үүгээр жишээ аван тооцоолж, төрийн албан хаагчийн буруутай шийдвэрийн улмаас хэчнээн тэрбум төгрөгийн хохирол улсын төсөвт учирч буйг гаргаж болох биз ээ. 2013-2018 оны эхний хагас жилийн байдлаарх тоон мэдээллийг харахад төрд хохирол учруулсан 237 албан тушаалтны хууль бус шийдвэрийн улмаас 14.4 тэрбум гаруй төгрөг улсын төсвөөс үр ашиггүй зарцуулахаар болсон байгаа юм. 2019 оны тоон мэдээллийг холбогдох байгууллагууд гаргаагүй учраас өмнөх оны эхний хагас жилд хийсэн үзүүлэлтээс эш татлаа.
Үүнийг уг нь буруутай шийдвэр гаргасан хүмүүсээс нэхэмжилж, төрийг хохиролгүй болгохоор хуульчилсан ч амьдралд хэрэгжсэн нь үгүй. Төрийн албаны тухай 2002 оны хуулийн 35 дугаар зүйлд, өнөөдөр хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа 2017 онд УИХ-аар баталсан хуулийн 50 дугаар зүйлд “Төрийн жинхэнэ албан хаагчийг хууль бусаар төрийн албанаас чөлөөлсөн, түр чөлөөлсөн, халсныг төрийн албаны төв байгууллага, эсхүл шүүх тогтоосон бол төрд учруулсан хохирлыг уг шийдвэрийг гаргасан буруутай албан тушаалтнаар нөхөн төлүүлнэ.
Төрийн албаны төв байгууллага шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийн талаар бүртгэл хөтөлж, төрд учруулсан хохирлын нөхөн төлөлтөд хяналт тавьж, нөхөн төлөгдөөгүй тохиолдолд төрийг төлөөлж шүүхэд нэхэмжлэл гаргана” гэж заасан байдаг. Төрийн албаны зөвлөлөөс 2002 оны хуулийн 35 дугаар зүйлд заасныг үндэслэн буруутай албан тушаалтнаас төрд учирсан хохирлыг гаргуулахаар шүүхэд хоёр ч удаа нэхэмжлэл гаргаж байж. Гэвч шүүх тэдгээр нэхэмжлэлийг нь үндэслэлгүй хэмээн хэрэгсэхгүй болгосон байх юм.
Сүүлийн үед прокурорууд төрд учирсан хохирлыг гаргуулахын тулд тухайн байгууллагатай нь хамтран шүүхэд хандах гэхээр тэр байгууллагын ажилтан, албан хаагчид нь “Даргаасаа мөнгө нэхэж чадахгүй байна” гэх байдлаар хохирлоо нэхэмжлэхээсээ цааргалдаг юм байна. Ийм байхад татвар төлөгчдийн мөнгө үр ашиггүй зүйлд зарцуулагдаж, төсвийн орлого бүрдэхгүй, алдагдалтай гарах нь арга ч үгүй биз.
ПРОКУРОР НИЙТИЙН АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛЖ ШҮҮХЭД НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАХ ЭРХТЭЙ Ч ШҮҮХ ҮЛ ОЙШООЖ БАЙНА
Прокурорын байгууллага төр, нийтийн эрх ашиг, сонирхлыг хамгаалж байхаар хуульд заасан. Прокурорын байгууллагын тухай хуулийн 20 дугаар зүйлд “Прокурор төрийн ашиг сонирхол зөрчигдсөн гэж үзвэл төрийн байгууллагын хүсэлтээр, нийтийн ашиг сонирхол зөрчигдсөн гэж үзвэл төрийн байгууллагын хүсэлт, эсхүл өөрийн санаачилгаар захиргааны болон иргэний хэрэг шүүхээр хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд зохигчоор, эсхүл гуравдагч этгээдээр оролцоно” гэж заасан байх юм.
Үргэлжлэлийг эндээс уншина уу
Манай сайт танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.